Tháng Tám, khi ngồi vào bàn viết. Viết về điều gì nhỉ?  Tôi chợt nhớ tới bài thơ "Người lính già trước nghĩa trang liệt sĩ". Bài thơ được phổ nhạc, được phát trên  Youtube và rộng rãi trên mạng internet, đã thu hút được sự quan tâm của dư luận xã hội. Bài thơ này tôi viết trong chuyến viễn du ở xứ Bảo Lộc tỉnh Lâm Đồng, theo lời mời của một người bạn.

Ngồi trên xe của người bạn đón từ Đà Lạt về Bảo Lộc, xe đang đổ dốc, đường lại quanh co, xe đi chậm mà vẫn bị rung lắc mạnh. Tôi miên man trong suy nghĩ, vì lần đầu tiên tôi được đến vùng đất này. Chợt nhớ tới cuộc tháo chạy khỏi Tây Nguyên của quân ngụy khi Buôn Ma Thuột và Tây Nguyên bị quân giải phóng  đánh chiếm, mở đầu cho sự sụp đổ của chế độ ngụy quân ngụy quyền, tiến tới giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Quân đội ngụy hỗn loạn tìm đường tháo chạy. Chúng tranh nhau đường, cướp xe cộ, chạy bộ vượt tắt qua rừng, bỏ cả súng ống quân trang quân dụng.

Chúng chen lấn xô đẩy, làm tắc cả đường đến hàng chục cây số. Tôi bỗng tưởng tượng ra con đường nối Đà Lạt qua Bảo Lộc về Sài Gòn có lẽ cũng ở trong tình trạng quân hồi vô phèng như vậy. Nghĩ tới các cuộc truy kích, chân trần, đói cơm, nhạt muối của bộ đội ta và có cả hy sinh đổ máu nữa. Lúc này tôi cũng chợt nghĩ tới cuộc chiến đang diễn ra ở Ucraina, một đất nước vùng Trung Âu, nổi tiếng là thanh bình, tươi đẹp. Đất nước của những cánh đồng bạt ngàn, trù phú, những cao nguyên mầu mỡ bao la, điểm tô vào đó là những dòng sông Dnieper, Serersky Donetsk, Dniester... Trong đầu tôi chợt nhen lên, viết về điều gì đó khi đi con đường lần đầu tiên tôi được đến. Thế là tôi dùng điện thoại ghi lại những cảm xúc của mình. Tôi dùng bối cảnh người lính già với những suy tư của mình về đồng đội về thời cuộc để thể hiện nội dung cốt lõi mà mình muốn thể hiện. Những dòng tâm sự ấy tạo thành những vần thơ nối tiếp nhau ra đời.

Khi xe đổ hết trên 10 km trên đèo Bảo Lộc thì cũng vừa xong. Đọc lại và sửa sang đôi chút, tôi chuyển qua Zalo đến Nhạc sĩ Phạm Quang Hiển. Tưởng rằng gửi cho vui thôi, nhưng hôm sau hỏi lại nhạc sĩ đáp, anh ấy sẽ phổ nhạc. Bài thơ có tính thời sự quá, đan xen quá khứ và hiện tại. Được nhạc sĩ Phạm Quang Hiển vốn là một cựu chiến binh, từng tham gia chiến đấu ở vùng chiến tranh ác liệt nhất trong kháng chiến chống Mỹ, đồng cảm.

Tháng Bảy vừa qua (2023) khi bài hát được đưa lên Youtube và trên Internet  đã được nhiều người đón nhận và đánh giá tốt. Đất nước ta trong thời gian qua cũng đã xảy ra nhiều vụ lộn xộn: Mường Nhé (Sơn La), Bình Thuận, và các diễn biến phức tạp ở Tây Nguyên... mới càng thấy sự ổn định để phát triển là cần thiết. Khi nhìn lãnh đạo của các quốc gia trên thế giới sánh vai với nguyên thủ nước ta trong Hội nghị Cấp cao các nước APEC, cùng dạo chơi trên đường phố Đà Nẵng, giao lưu chụp ảnh lưu niệm cùng dân chúng hay ăn sáng, uống cà phê bên đường phố, chạy thể dục bên kênh Nhiêu Lộc... mà thấy tự hào và hạnh phúc trước sự bình yên của đất nước. Nhưng không quên cảnh giác.

Lênin đã cảnh báo: Giành chính quyền đã khó, giữ chính quyền khó hơn. Bài học từ Liên Xô và các nước XHCN ở Đông Âu vẫn còn nóng hổi